De sociale staat van Nederland 2011

Omschrijving

Voorwoord 9
1 Hoe gaat het met de Nederlandse bevolking? Rob Bijl 13
1.1 Feitelijke situatie én subjectieve waardering 14
1.2 Waardoor wordt de leefsituatie van mensen bepaald? 15
1.3 De centrale thema’s in dit rapport 19 Literatuur 20
2 Bevolking, economie en overheid 23 Evert Pommer
2.1 De leefsituatie in maatschappelijk perspectief 23
2.2 Sociaaldemografische ontwikkelingen 24
2.3 Economische ontwikkelingen 32
2.4 Ontwikkelingen in de publieke dienstverlening 41
2.5 De herverdeling van inkomen 46
2.6 Samenvatting 50 Noten 52 Literatuur 52
3 De publieke opinie 55 Paul Dekker en Josje den Ridder
3.1 Nederland in Europees perspectief 56
3.2 De stemming in het land 59
3.3 Vertrouwen 60
3.4 Maatschappelijke problemen 63
3.5 Politieke prioriteiten en voorkeuren 65
3.6 Opvattingen over politiek en overheid 68
3.7 Een kloof tussen lager- en hogeropgeleiden? 70
3.8 Tot slot 74 Noten 74 Literatuur 75
4 Zorgen voor elkaar 79 Mariëlle Cloïn, Freek Bucx, Alice de Boer en Debbie Oudijk
4.1 Wie zorgt er voor wie? 79
4.2 Ouders zorgen voor hun kind(eren) 80
4.3 Werkende ouders en de combinatie van arbeid en zorg 84
4.4 Steun van ouders aan jongvolwassen kinderen 87
4.5 De zorg voor ouderen 88
4.6 Zorgen voor elkaar onder druk? 95 Noten 96 Literatuur 96
5 Onderwijs 101 Ria Vogels en Monique Turkenburg
5.1 Onderwijsbeleid: werken aan de basis en de top 101
5.2 Gerealiseerd opleidingsniveau van de bevolking 102
5.3 Bevolking en ouders over de kwaliteit van het onderwijs 106
5.4 ‘De basis op orde’ 107
5.5 Passend Onderwijs 111
5.6 ‘De lat omhoog’ 114
5.7 Sleutelen aan de basis en aan de top 119 Noten 120 Literatuur 121
6 Inkomen en werk 125 Stella Hoff, Arjan Soede en Maroesjka Versantvoort
6.1 Inkomen 126
6.2 Arbeidsmarktontwikkelingen 133
6.3 Voorzieningen op het terrein van inkomen en werk 143
6.4 Oordelen van de bevolking over inkomen en uitkeringen 149
6.5 Tot slot 152 Noten 152 Literatuur 153
7 Gezondheid, preventie en zorg 159 Johan Polder en Fons van der Lucht (rivm)
7.1 Van gezond naar beter 159
7.2 Levensverwachting 161
7.3 Meer ziekte, meer gezondheid 163
7.4 Ziekten en beperkingen 165
7.5 Leefstijl en omgeving als oorzaken van ziekte 170
7.6 Preventie en gezondheidszorg 173
7.7 Maatschappelijke baten van gezondheid en gezondheidszorg 180
7.8 Slotsom: van een gezond naar een beter Nederland 181 Literatuur 182
8 Maatschappelijke en politieke participatie en betrokkenheid 185 Pepijn van Houwelingen, Joep de Hart en Paul Dekker
8.1 Participatie en eigen verantwoordelijkheid 185
8.2 Participatie in internationaal perspectief 186
8.3 Ontwikkelingen in de sociale en politieke participatie 189
8.4 Verscheidenheid in de bevolking 198
8.5 Slot 204 Noten 205 Literatuur 206
9 Vrijetijdsbesteding 211 Nathalie Sonck, Andries van den Broek, Annet Tiessen-Raaphorst en Desirée Verbeek
9.1 Ombuigingen in vrijetijdsbeleid 211
9.2 Cultuur 212
9.3 Media 215
9.4 Sport 217
9.5 Openluchtrecreatie 220
9.6 Nederlandse vrijetijdsbesteding Europees vergeleken 222
9.7 Schuilt achter de grotere deelname een inhaalslag onder laagopgeleiden? 223
9.8 Bevindingen en beleid 225 Noot 226 Literatuur 226
10 Dagelijkse mobiliteit 231 Marjolijn van der Klis, Lotte Vermeij en Frans Knol
10.1 Beleidsdoelen 231
10.2 Mobiliteitsgedrag 232
10.3 Vervoermiddelen 238
10.4 Waardering van vervoer 243
10.5 Mobiliteit van autobezitters en autoloze huishoudens 244
10.6 Verkeersveiligheid 249
10.7 Slotbeschouwing 252 Noten 253 Literatuur 254
11 Sociale veiligheid 259 Lonneke van Noije
11.1 Veiligheid voor vrijheid 259
11.2 Omvang en ontwikkeling van de criminaliteit 260
11.3 Geweld tegen mensen met een publieke taak, huiselijk geweld en discriminatie 264
11.4 Verdachten en slachtoffers 269
11.5 De bestrijding van de criminaliteit 271
11.6 De zorg voor het slachtoffer 274
11.7 Beleving van veiligheid door de bevolking 275
11.8 Daadkracht in het duister 277 Noten 279 Literatuur 279
12 Wonen en woonomgeving 283 Jeanet Kullberg en Michiel Ras
12.1 Beleidsdoelen 283
12.2 Hoe woont de bevolking? 284
12.3 Subjectief: hoe tevreden is men met de woonsituatie? 291
12.4 Betaalbaarheid van het wonen 294
12.5 Slotbeschouwing 300 Noten 301 Literatuur 302
13 Leefsituatie, geluk en kwaliteit van leven 307 Jeroen Boelhouwer
13.1 Sturen op geluk; de overheid als geluksmachine of pechdemper 307
13.2 Objectieve kwaliteit van leven: de leefsituatie-index 309
13.3 De leefsituatie was in 2010 beter dan in 1999 310
13.4 Inkomen is belangrijker dan opleiding voor de leefsituatie 316
13.5 Sociale netwerk van belang voor de leefsituatie 318
13.6 Subjectieve kwaliteit van leven: geluk en tevredenheid 320
13.7 Kwaliteit van leven in Europees perspectief 324
13.8 Slotbeschouwing 329 Noten 329 Literatuur 330
14 Slotbeschouwing: donkere wolken op komst? 335 Rob Bijl
14.1 Het gaat nog steeds goed met de Nederlanders 335
14.2 Kwetsbare groepen: sociale ongelijkheid in Nederland hardnekkig 338
14.3 Donkere wolken stapelen zich op 344 Literatuur 346
Publicaties van het Sociaal en Cultureel Planbureau 347