Ervaringsdeskundigheid: Meer dan het hebben van ervaring

Omschrijving

Ervaringsdeskundigheid is anno 2021 niet meer weg te denken uit de zorg. Met name in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en de verslavingszorg zijn steeds meer ervaringsdeskundigen werkzaam. Ook in het sociaal domein wordt steeds vaker een beroep gedaan op ervaringsdeskundigheid. Dit is een mooie ontwikkeling. Toch is er in de praktijk rondom de rol en de positie van de ervaringsdeskundigen regelmatig nog onduidelijkheid. Profilering en positionering zijn belangrijke thema’s in het vestigen van dit beroep.

Visie op ervaringsdeskundigheid
De Hanzehogeschool is betrokken geweest bij het opstellen van landelijke documenten rondom ervaringsdeskundigheid en werkt in haar onderwijs vanuit de visie op ervaringsdeskundigheid zoals deze staat beschreven in het Beroepscompetentieprofiel Ervaringsdeskundigheid (2013).

Aan de basis van ervaringsdeskundigheid staan de eigen ervaringen met ontwrichting en herstel. De ondersteuning die door de ervaringsdeskundige geboden wordt, is gebaseerd op herkenning, erkenning en begrip van ‘binnenuit’ en sluit aan op de principes van herstelondersteunende zorg, methodische zelfhulp en de kernwaarden van ervaringsdeskundigheid. Kenmerk hiervan is dat de ondersteuning in dienst staat van het herstelproces van de cliënt. Anthony (1993) gaf de volgende, veelgebruikte, definitie van herstel.

Het begrip ervaringsdeskundigheid wordt in de context van de GGZ en de verslavingszorg nogal eens gebruikt om aan te geven dat iemand cliëntervaring heeft. Echter de ervaring met ontwrichting is wel de ondergrond, maar is niet voldoende. Het hebben van cliëntervaring betekent niet dat je gelijk deskundig bent over hoe anderen herstellen. Ervaringsdeskundigheid komt tot stand door scholing over en ontwikkeling van (collectieve) ervaringskennis (Hanzehogeschool, 2019).