“Het is een probleem, maar niet voor mij”: Een onderzoek naar de achtergronden van wapens en wapengeweld onder jongeren in Rotterdam

Omschrijving

De afgelopen jaren is er in de media en politiek veel aandacht geweest voor wapens en wapengeweld onder jongeren. Zowel in Nederland als in Rotterdam was er vanaf het midden van 2019 sprake van een toename van steekincidenten onder jongeren en jongvolwassen ten opzichte van de jaren daarvoor, en waren er verschillende ernstige gebeurtenissen rond messengeweld in en buiten Rotterdam. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen is in 2020 een nationaal Actieplan Wapens en Jongeren opgesteld, waarbij meerdere gemeentes en overheidsinstanties waren betrokken. De gemeente Rotterdam lanceerde ook een eigen campagne om messenbezit en –gebruik tegen te gaan, maar gaf tegelijkertijd ook opdracht om wapens en geweld onder jongeren nader te onderzoeken. In een eerder rapport werd vooral gekeken naar de link tussen drillrap en messengeweld, waarover in de media veel werd gespeculeerd (Roks & Van den Broek, 2020). Uit deze studie komt naar voren dat drill maar zelden de directe oorzaak was van messengeweld onder jongeren. Er bleef echter nog veel onduidelijk over de omvang van het wapenprobleem onder Rotterdamse jongeren in het algemeen, en over de oorzaken en achtergronden. Daarom werd opdracht gegeven voor een nog uitgebreider onderzoek naar wapens en wapengeweld onder jongeren in Rotterdam, waarvan in dit rapport verslag wordt gedaan.

Het doel van dit onderzoek was om meer inzicht te krijgen in de achtergronden en mogelijke oorzaken van wapenbezit en –gebruik onder Rotterdamse jongeren, met speciale aandacht voor de wisselwerking met online jeugdcultuur. We wilden om te beginnen weten hoeveel jongeren (zowel jongens als meisjes) wapens bezitten, dragen en gebruiken, wat de aard en herkomst is van die wapens en welke redenen en motivaties jongeren zelf geven voor betrokkenheid bij wapens. Vervolgens wilden we nagaan welke mogelijk verklarende factoren samenhangen met wapens en wapengeweld onder Rotterdams jongeren. Het gaat daarbij om risicofactoren bij de jongeren zelf, maar ook in hun omgeving, en ook de relatie met straatcultuur en online activiteiten. We wilden ook in gesprek met jongeren zelf en van hen horen hoe zij denken over wapens en wapengeweld in hun directe leefomgeving.