Leren, sturen en verantwoorden in de sociale basis

Leren, sturen en verantwoorden in de sociale basis

2022 | © Verwey-Jonker Instituut, Utrecht, september 2022.
Gratis

Omschrijving

Hoe twaalf gemeenten ‘de sociale basis’ vormgeven samen met hun welzijnspartijen en inwoners. De kansen en uitdagingen vanuit lokaal beleidsperspectief

 

Er is de laatste jaren een hernieuwde aandacht voor ‘de sociale basis’. Een diffuus begrip wat bij velen een beeld oproept, maar waarvoor geen gedeelde definitie bestaat. Ook onder diverse leden van het Netwerk Directeuren Sociaal Domein (NDSD) is er hernieuwde aandacht voor het begrip: vanuit welke visie werken gemeenten aan de sociale basis? Wat hoopt men in of met de sociale basis te bereiken? Hoe realistisch zijn die verwachtingen? Met welke partijen werken gemeenten aan de sociale basis, en hoe verhouden zij zich tot elkaar? Enzovoorts. 

Dit onderzoek richt zich op de vraag hoe beleidsmatig wordt gekeken naar de sociale basis, en de vraagstukken rond beleid, sturen, monitoren en verantwoorden die hier uit volgen. Twaalf gemeenten1 0F hebben zich vanuit het NDSD aangemeld om deel te nemen aan dit onderzoek. In deze twaalf gemeenten hebben wij via documentanalyse en (groeps)gesprekken antwoord gezocht op de volgende vier hoofdvragen:

1. Welke maatschappelijke doelen formuleren gemeenten op het terrein van de sociale basis?

2. Wat zijn de onderliggende beleidstheorieën die gemeenten en welzijnsorganisaties hanteren in de sociale basis?

3. Hoe werken gemeenten en welzijnsorganisaties (samen) aan (of in) de sociale basis?

4. Op welke wijze verzamelen gemeenten en welzijnsorganisaties informatie over (wat werkt in) de sociale basis en op welke wijze leren ze daarvan?

Er blijkt geen universele definitie voor de sociale basis in gebruik bij gemeenten. Ook binnen gemeenten verschillen definities en afbakeningen. Ter illustratie twee gemeentelijke definities: 

‘Wij verstaan onder de sociale basis: de (informele en formele) contacten tussen mensen, netwerken en organisaties in de [lokale] samenleving. (…) Het gaat om wat mensen samendoen, om het deel van de samenleving waar mensen met elkaar de gemeenschap vormen.’ 

‘Met sociale basis bedoelen we het geheel van informele netwerken, burgeractiviteiten en betekenisvolle relaties tussen burgers onderling en tussen burgers, professionals en overheid’​