Wanneer het thuis onveilig is

Omschrijving

Kinderen hebben het recht om in een veilige omgeving op te groeien, een omgeving met liefde en aandacht, zonder geweld. Dit is vastgelegd in het Kinderrechtenverdrag (voluit: het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind) van de Verenigde Naties, dat ook door Nederland is ondertekend. Meestal kunnen ouders zorgen voor deze veilige omgeving, maar dat lukt niet altijd. In 2017 hadden professionals die beroepsmatig met kinderen te maken hebben in allerlei sectoren van de samenleving zoals onderwijs, juridische en sociaal-medische zorg, onderwijs en kinderopvang, bij 90.000 tot 127.000 kinderen in Nederland een vermoeden van kindermishandeling (Alink et al., 2018). Deze schatting van de omvang van kindermishandeling door professionals is veel lager dan jeugdigen zelf rapporteren. Bijna 25 procent van de leerlingen in het voortgezet onderwijs gaf in 2016 aan ooit slachtoffer te zijn geweest van één of meerdere vormen van kindermishandeling (Schellingerhout & Ramakers, 2017; Vink et al., 2016). Hieruit blijkt dat lang niet alle kinderen die thuis mishandeling meemaken, worden opgemerkt (Hoefnagels, 2019).
De betreffende onderzoeken en de schrijnende verhalen die het nieuws halen, zoals recentelijk het door haar pleegouders ernstig mishandelde meisje in Vlaardingen, laten zien dat het effectief beschermen van kinderen een maatschappelijke opgave is, die vraagt om brede betrokkenheid.

1.2 Veranderende visie op kindermishandeling
Maar waar hebben we het eigenlijk over als we over kindermishandeling spreken? De opvattingen hierover hebben de afgelopen decennia een ontwikkeling doorgemaakt. Lange tijd werd het gebruik van geweld door ouders gezien als een legitieme manier om kinderen te corrigeren. In de jaren zestig van de vorige eeuw is dit geweld voor het eerst geproblematiseerd, nadat de Amerikaanse kinderarts Henry Kempe en zijn collega’s het (soms fatale) letsel bij kinderen, door toedoen van hun ouders, in kaart hadden gebracht (Kempe et al., 1962). In zijn publicatie over het battered-child syndrome stelde Kempe dat mishandeling van kinderen door ouders geen zeldzaam incident was, maar een maatschappelijk probleem dat vaak verborgen bleef.