Whitepaper Bestaanszekerheid voor forensische cliënten

Omschrijving

Veel forensische cliënten kampen met multiproblematiek. Zo heeft een aanzienlijk deel van hen te maken met problemen op het gebied van dagbesteding (opleiding of werk), financiën, huisvesting, mentale en fysieke gezondheid, en verslaving. Deze problemen hangen bovendien samen en versterken elkaar. Ze beperken de kansen van forensische cliënten op duurzame re-integratie en vergroten het risico op terugval in criminaliteit. Tijdens het begeleiden van forensische cliënten worstelen uitvoerend professionals regelmatig met deze multiproblematiek, omdat ze beperkte tijd, kennis en vaardigheden hebben en lokaal beleid en hulpverleningsaanbod verschillen. Een integrale visie op en aanpak van multiproblematiek onder forensische cliënten is dan ook nodig om duurzame bestaanszekerheid voor hen te realiseren. 
Dit whitepaper geeft een achtergrondschets van de doelgroep, de problematiek waarmee deze cliënten kampen en de belemmeringen die zij en professionals die hen begeleiden ervaren in de aanpak daarvan. Uit deze achtergrondbeschrijving volgen drie kernconstateringen; op basis van elk van deze constateringen wordt een toekomstscenario geschetst voor praktijk, beleid en onderzoek.

Inleiding
Wanneer iemand wordt veroordeeld voor een strafbaar feit, legt een rechter een straf of maatregel op. De rechter kan bijvoorbeeld besluiten tot een gevangenisstraf. Jaarlijks keren in Nederland tienduizenden – zo rond de 30.000 – gedetineerde personen vanuit detentie terug in de samenleving¹. Tijdens de detentieperiode ontvangen zij begeleiding van in Pentitentiaire Inrichtingen (PI’s) werkzame casemanagers. Deze begeleiding richt zich vooral op het werken aan de door Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) – verantwoordelijk voor het gevangeniswezen en de justitiële jeugdinrichtingen in Nederland – geformuleerde basisvoorwaarden voor re-integratie²: een identiteitsbewijs, onderdak, schuldenaanpak, zorg, en werk en inkomen. Een ander deel van de mensen dat in aanraking komt met justitie leeft in vrijheid, maar heeft verplicht contact met de reclassering.