Ouderschapskennis 2007-1

Opvoeden wordt in beleidsdebatten over opvoedingsondersteuning vooral bekeken vanuit het perspectief van het kind. De auteur betoogt dat het perspectief van de ouder een beter uitgangspunt is. Opvoeden wordt beschreven als een leerproces waarin ouders zich met vallen en opstaan ontwikkelen tot ‘goed genoeg’ opvoeders. Bij sommige ouders stokt of stagneert het leerproces, en daarmee het opvoeden. Dit kan ook wel ‘ontheemd ouderschap’ genoemd worden. De overheid zal beleid moeten gaan ontwikkelen om ouders te steunen en te sterken in hun leerproces. De auteur geeft enkele concrete aanzetten voor de invulling van dergelijk beleid.

Opvoedingsondersteuning staat volop in de belangstelling. De auteur bespreekt de maatschappelijke achtergrond van deze aandacht voor opvoeden en opgroeien en de huidige praktijk. Vervolgens onderzoekt hij welke steun aan ouders en kinderen helpt en wat de kwaliteit bepaalt.

Vivian Shapiro werd in haar praktijk geconfronteerd met ouders die bij het vormen van een gezin heel anders starten dan we gewend zijn. Zij wilde de betekenis daarvan begrijpen, voor de ouders én de kinderen, en onderzoeken of deze gezinnen ook nieuwe beschrijvingen ontwikkelen van ‘gezin’ en ‘ouderschap’ , en misschien nieuwe woorden voor hun gezinsgeschiedenissen.
Op 14 februari 2006 was Shapiro gastspreekster in het kader van de Lekkerkerker Lecture 2006. In het middagprogramma daarvan sprak zij onderstaande tekst uit. Met haar toestemming is hij licht ingekort.

De auteur, werkzaam in de jeugdgezondheidszorg, vertelt over de praktijk van het werken met kwetsbare ouders. Zij deed deze ervaringen binnen het OKé project (Bouwmeester, 2006), dat vroegtijdig ouders ondersteunt ter voorkoming van kindermishandeling. Een programma dat inmiddels is omgedoopt in Stevig ouderschap en dat door steeds meer instellingen voor jeugdgezondheidszorg wordt geïmplementeerd. De auteur illustreert hoe zij ‘binnenkomt’ bij ouders, het contact met hen vasthoudt en hoe ze met hen werkt.