Segregatie in onderwijs en samenleving

De ‘Romaproblematiek’ is alomtegenwoordig in de media. Na een schets van de veranderende maatschappelijke context ten gevolge van nieuwe migratiestromen van Oost naar West-Europa, staat dit hoofdstuk stil bij de verschillende wijzen waarop Roma maatschappelijk geproblematiseerd worden; respectievelijk gaat het om een ordehandhavingsprobleem, een cultuurprobleem en een armoedeprobleem. De vraag is of we Roma per definitie als een probleem moeten bekijken. Geen enkel van de voorgenoemde probleemdefinities valt immers samen met de Roma als doelgroep. De praktijk biedt genoeg tegenvoorbeelden: er zijn Roma die zich niet inlaten met criminele praktijken, niet beantwoorden aan de culturele eigenschappen die deze groep worden toegeschreven en evenmin in armoede leven. Dat neemt niet weg dat er sprake is van sociale problemen waar beleidsmakers wel degelijk mee aan de slag moeten. Een andere probleemdefiniëring lijkt pedagogisch alvast vruchtbaarder om die uitdaging aan te gaan. ‘Het Romaprobleem’ kan dan bekeken worden in termen van samenlevingsproblemen; het gaat om processen die vorm krijgen in dynamische interacties binnen een context. Het laatste deel sluit aan bij een praktijkvoorbeeld dat toont hoe een andere blik om deze mensen tegemoet te treden wel degelijk mogelijk is. Eerder dan de zoektocht naar een oplossing voor het Romaprobleem in onze samenleving, dwingt dit voorbeeld ons tot een blik in de spiegel en roept het de vraag op wat we als samenleving uit deze problematisering over onszelf kunnen leren.