Sozio 1 2024

Namen als: Het levenswiel; Je leven in kaart brengen; Balans opmaken van het leven; Opstap naar jezelf – biografische eonderzoek; Biografi sch loopbaanonderzoek zijn slecht een aantal titels waarmee life –en loopbaancoaches zich presenteren. Boektitels als Biografi sch management; Biografi sch leren en werken; De biografische als medicijn, de zin van levensverhalen in de zorg; Terugblikken om vooruit te zien; Coachen waar het pijn doet, Biografisch coachen in de breedte geven een duidelijke hint dat werken met het persoonlijk levensverhaal met al zijn ups en downs tijdens hulpverleningsgesprekken, coachsessies, of supervisiegesprekken er degelijk toe doet.

Interdisciplinaire digitale samenwerking tussen de zorg en het sociaal domein - waarin ook het netwerk van burgers een rol speelt - kan helpen om eigen regie te faciliteren van een toenemend aantal kwetsbare thuiswonende burgers. In de praktijk komen initiatieven die zo’n samenwerking beogen, vaak echter moeizaam van de grond. In dit onderzoeksartikel beschrijven wij de resultaten van een evaluatieonderzoek naar succes- en faalfactoren in dit type digitale samenwerkingsprojecten.

Er komt steeds meer aandacht voor ervaringsdeskundigheid in de zorg en het sociaal domein. Hierdoor komt er ook steeds meer ruimte voor zorgprofessionals met ervaringsdeskundigheid. Maar hoe zit dat eigenlijk als onderzoeker? Wat zijn de voor- en nadelen van het inzetten van ervaringsdeskundigheid binnen je onderzoeksgebied? 

Daar stond ik dan. Zelf nog half aan het herstellen van PTSS, was ik ook net aangenomen als docent-onderzoeker bij de Christelijke Hogeschool Ede. Daar zou ik me als onderzoeker bezig gaan houden met de regionale kenniswerkplaats onbegrepen gedrag. Tijdens mijn sollicitatie had ik vooral de voordelen van mijn ervaringskennis benadrukt, maar toen ik te horen kreeg dat ik aangenomen was, bekroop me pas de twijfel. Kan ik dit wel? Wil ik dit wel? Hoe doe ik dit goed? Kan ik wel onafhankelijk en onpartijdig zijn als onderzoeker, terwijl ik wel veel ervaringskennis rondom dit onderwerp bezit? En zo ja, hoe dan?  

In de langdurige (ggz-)zorg is een goede samenwerking tussen cliënten, naasten en professionals (de driehoek) erg belangrijk. Toch verloopt dit niet altijd goed: familie voelt zich niet gehoord of wordt onvoldoende betrokken bij de behandeling; of cliënten willen niet dat hulpverleners alles delen met hun naasten. Dit was de aanleiding voor het ZonMw project ‘Drie kunnen meer dan één’, waarin vier (zorg-)organisaties samenwerken met hogeschool Windesheim in een participatief actieonderzoek

Systemisch leren spreken over grootfamilies en andere organisaties De zich stapelende crises in de wereld vragen ook van de Nederlandse Jeugdzorg en ggz een omslag in denken en werken (Bateson, 2023; Donkers, 2024; Van Bekkum, 2024). In het omgaan met klimaatgerelateerde crises is ‘leren denken zoals Natuur werkt’ een belangrijk en nogal complex uitgangspunt. Vanuit die positie is er een verbinding mogelijk tussen klimaatcrises en crises in meergeneratie families. De titel van deze tekst verwijst naar de lotgevallen van de familie Shakir in Friesland met twee adolescente zonen (Anass 16 jaar en Kareef 14 jaar). 

Ouders met een Antilliaanse achtergrond hebben relatief vaak een negatieve beleving van hun eigen opvoedingscompetentie en er is in deze gezinnen relatief vaak sprake van opvoed- en opgroeiproblemen. Hoewel jeugdigen met een migratieachtergrond geholpen worden in de intensievere vormen van jeugdzorg, lijkt de lichtere vorm van zorg zoals wijkteams en jeugd- en geestelijke gezondheidszorg minder toegankelijk voor hen. Waardoor komt dit, en wat kunnen we nog leren in de hulpverlening als het gaat om het aansluiten bij deze groep Nederlanders? Dit is een eenvoudig voorbeeld van verschil in perspectief dat ik vaker tegenkom in de hulpverlening. Wat hier gebeurde, namelijk dat verschillende zienswijzen bij elkaar komen, was prachtig, maar gebeurt niet heel vaak.

We leven in een tijd van onrust, crises, personeelstekorten en toenemende maatschappelijke complexiteit. Organisaties en teams staan voor ingewikkelde uitdagingen en vragen hun medewerkers om creatief en probleemoplossend te zijn en om vooral hard te werken. Maar met alleen hard werken gaat het ons niet lukken om die uitdagingen het hoofd te bieden en personeel tevreden te houden. In hedendaagse werksituaties zijn ‘hartwerkers’ nodig.

• Een succesverhaal. Betere samenwerking in de driehoek
• Families helpen zichzelf te helpen Ecosystemisch gericht werken met een klinische antropologische blik
• Samen hart werken: Teams hebben hartwerkers nodig
• Van Kenniswerkplaats naar SAMEN-werkplaats
• Do or don’t | Wat zijn de voor- en nadelen van het inzetten van ervaringsdeskundigheid binnen je onderzoeksgebied?
• Wat houdt mensen bezig: Ingekort fragment uit: 'Wij zijn ons zelf. Inzicht in onszelf en de wereld om ons heen”
• Rode bieten; koud of warm. Hoe eet jij ze?
• Digitale samenwerking rondom kwetsbare thuiswonende burgers komt moeizaam van de grond?
• Biografi sch coachen brengt het levensverhaal in kaart.

In het huidige kabinet is de verbinding tussen het veiligheids-, zorgen sociaal domein voor mensen met complexe problematiek een belangrijk thema (ZonMW, 2022). Via het Actieprogramma Grip op Onbegrip zijn middelen beschikbaar gesteld om per regio invulling te geven aan het intensiveren van de samenwerking tussen gemeenten, ggz, politie en woningcorporaties rondom de aanpak voor mensen met onbegrepen gedrag. 

Eén van die middelen is de Regionale Kenniswerkplaats Onbegrepen Gedrag: een regionaal samenwerkingsverband waarin partijen uit praktijk, beleid, onderzoek, onderwijs en de doelgroep met elkaar samenwerken en leren door te doen (ZonMW, 2022). Dit artikel vormt een refl ectie op de start van de regionale kenniswerkplaats onbegrepen gedrag in de (veiligheids)regio Gelderland-Midden. 

Ingekort fragment uit: 'Wij zijn ons zelf. Inzicht in onszelf en de wereld om ons heen' door Jaap van der Stel, uitgegeven door SWP, 2024. 

In de hedendaagse samenleving besteden mensen veel tijd aan zelfreflectie en persoonlijke ontwikkeling. Deze trend van individualisering, waarbij mensen zichzelf en hun unieke rol in de maatschappij verkennen, is een reactie op veranderende sociale structuren en verwachtingen. Zelfkennis is cruciaal geworden voor effectieve interactie en samenwerking in een complexe wereld.

Dagelijkse dingen doen

Dagelijks zijn mensen betrokken bij diverse activiteiten. Werk speelt een centrale rol, waarbij ze inkomsten genereren en professioneel groeien. Familie en sociale interacties zijn ook belangrijk, inclusief tijd met kinderen, zorg voor ouderen en sociale evenementen. Vrijetijdsbestedingen variëren van hobby's en sport tot het genieten van cultuur en media. Huishoudelijke taken zoals koken en schoonmaken maken ook deel uit van het dagelijkse leven.