Breed kijken naar huiselijk geweld met de signalenkaart

Omschrijving

Sociaal professionals komen dagelijks met veel verschillende mensen in contact. Het is belangrijk dat zij ook kunnen praten over huiselijk geweld en kindermishandeling. Maar dat is niet alleen maar gemakkelijk. Professionals geven aan dat ze niet precies weten waar ze op moeten letten en zijn bang om mensen vals te beschuldigen. Toch is het belangrijk dat zij zorgen over huiselijk geweld en kindermishandeling zo snel mogelijk bespreekbaar maken. De kans op herhaling is immers groot. Vroegtijdig signaleren kan erger voorkomen. De Signalenkaart is daarvoor een handig hulpmiddel.

Huiselijk geweld is een ernstig en complex maatschappelijk probleem. Onderzoek (Steketee, Tierolf & Lünnemann, 2020) toont aan dat huiselijk geweld er in elke situatie anders uitziet. Het grensoverschrijdende en gewelddadige gedrag van mensen verschilt in ernst, aard, frequentie en duur. Daarnaast blijkt dat de context, waarin huiselijk geweld plaatsvindt, ook divers is. Er kan sprake zijn van compassiemoeheid bij langdurige zorg of er spelen stressbevorderende factoren, zoals verslaving, armoede of psychische problemen. Ook kan er sprake zijn van pedagogische onmacht of eigen (jeugd-) trauma’s. Huiselijk geweld kan bovendien ontstaan uit controle, dwang, genderopvattingen of een machtsverschil.
Het palet van huiselijk geweld is veelkleurig en varieert in frequentie (incidenteel, structureel) en in aard en ernst. Denk aan vormen van psychisch geweld, fysiek en seksueel geweld, die kunnen oplopen tot geweld of verwaarlozing met fatale afloop (Movisie, 2024).

Moeilijk te herkennen
Het signaleren van huiselijk geweld is in de praktijk vaak complex. Signalen zijn niet altijd zichtbaar of duidelijk te herkennen. Slachtoffers proberen deze bovendien geregeld te verbergen, bijvoorbeeld uit schaamte, schuldgevoel of angst voor de gevolgen. Dat maakt dat professionals vaak voor een lastige opgave staan: hoe weet je of er meer speelt dan iemand laat zien? Daarbij komt dat veel professionals het spannend vinden om het gesprek over huiselijk geweld en kindermishandeling aan te gaan. Er kan twijfel bestaan of je de situatie wel goed inschat, of angst dat je het geweld erger maakt door het bespreekbaar te maken. Mensen zijn bang om andere mensen vals te beschuldigen, de relatie te beschadigen of zelfs te verliezen. Soms ontbreekt het aan vertrouwen in eigen kennis en vaardigheden.