Nabij is niet genoeg

Omschrijving

Gemeenten worden gezien als de meest nabije overheid – en terecht. Zij staan letterlijk en figuurlijk het dichtst bij inwoners. Daarna volgt meestal het bekende verhaal: gemeenten gaan over de leefomgeving van mensen – van de stoep voor je huis tot de zorg voor je buurvrouw, van vergunningen tot scholen, van afval tot inspraak. Inwoners merken het gemeentebeleid dagelijks in hun directe omgeving – vaak zonder dat ze zich daar bewust van zijn. Dus de gemeente als meest nabije overheid? Geen speld tussen te krijgen, maar nabij zijn is niet genoeg.

Ide praktijk blijkt namelijk dat ‘nabij zijn’ niet per definitie betekent dat gemeenten ook écht in contact staan met hun inwoners. Echt contact maken is voor veel ambtenaren een zoektocht. En dat is niet zomaar een detail. Als we samen willen werken aan de samen(be) leving en het broodnodige vertrouwen tussen inwoners en overheid willen versterken, dan is contact maken geen luxe. Het is een basisvoorwaarde. Zonder contact geen groei in vertrouwen. Zonder deze groei geen betere samenwerking. Dus ergens wringt het als we zeggen dat gemeenten de meest nabije overheid zijn, terwijl het contact met inwoners soms wankel, gefragmenteerd of oppervlakkig blijft.
Vertrouwen is daarbij geen eenrichtingsverkeer. Het is niet iets wat inwoners ‘moeten hebben’ in hun gemeente – het geldt ook andersom. Wij, als ambtenaren – bestuurders, beleidsmakers, professionals – hebben zelf ook iets te doen met ons vertrouwen in inwoners. En daar wordt het spannend. Durven we de ander – de inwoner – de ruimte te geven om écht mee te doen, ook als dat betekent dat we niet alles in de hand hebben? Of houden we (onbewust) de touwtjes stevig vast, omdat we denken dat het misgaat als we loslaten?