Schaamte en machteloosheid bij mannelijke slachtoffers van huiselijk geweld

Omschrijving

Ook mannen kunnen slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Zij zoeken maar vinden minder makkelijk hulp. ‘Het voelde alsof ik mijn mannelijkheid verloor.’

Frederico, niet zijn echte naam, woont sinds een half jaar op een geheime locatie in Rotterdam. Hij is blij dat hij na jaren van omzwerven een eigen plek heeft: een kleine studio met balkon. Maar zijn verhaal vertelt hij liever op een bankje in het park om de hoek. Hij is terughoudend met mensen binnenlaten. En dat is niet voor niets. Frederico werd mishandeld door zijn ouders. Nu, op 19-jarige leeftijd, weet hij dat. Maar als kind besefte hij dat niet. ’Ik wist niet beter.’

Man in huis
Hij draagt een zwarte joggingbroek, slippers en een rood T-shirt van een voetbalclub. Frederico is geboren in Zuid- Europa. Rond zijn vijfde kwam hij met zijn ouders en zusje naar Nederland, zijn ouders gingen hier scheiden. ’Mijn vader leefde gewoon zijn eigen leven, mijn moeder was alleenstaand en werkte dag en nacht; er was niemand om voor ons te zorgen. Dus moest ik dat doen. Dat is de Zuid-Europese cultuur: ik was nog maar een jaar of zes, maar wel al de man in huis. Ik voelde me verantwoordelijk en kon niet eens meer lachen.’
Hij was blij toen zijn moeder een nieuwe partner kreeg, die als een vader voor hem werd. ’Maar ze behandelden me anders dan de rest. Mijn verjaardag werd niet gevierd. Ik mocht niet op voetbal. En als ik van het geld dat ik zelf had verdiend met bijbaantjes boodschappen deed, dan werd mijn moeder kwaad omdat ik geen wasmiddel had gehaald.’ Het ging van kwaad tot erger. ’Er zat geen logica in hoe ze me behandelden, ik begreep het niet en werd onzeker. Ik zat op het vwo en wilde advocaat worden. Ze zeiden dat ik dat nooit zou halen en dat ik de technische kant op moest. Toen ik dat deed, zeiden ze: “Ga maar ondernemen.” En op een gegeven moment weet je zelf niet eens meer wat je wilt. Ik probeerde alleen maar alles goed te doen voor hen. Het was psychische mishandeling, maar dat had ik toen niet door.’

Schaamte en trots
Mannenmishandeling wordt lang niet altijd gezien als probleem, volgens Mirjam. Ze werkt als hulpverlener bij Arosa, een organisatie gespecialiseerd in de opvang en begeleiding van slachtoffers van huiselijk geweld. ’Geweld tegen vrouwen wordt serieus genomen, bij mannen wordt het nog vaak weggewuifd’, ziet ze in de praktijk. ’Door schaamte en trots vragen ze zelf ook liever niet om hulp en proberen de problemen in eerste instantie zelf op te lossen of vluchten in het gebruik van verdovende middelen. Daarom is het belangrijk dat hulpverleners alert zijn op de signalen. Mannen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld vertonen vaak teruggetrokken gedrag, plotseling verlies van zelfvertrouwen, depressie, slapeloosheid of prikkelbaarheid.’