Training verbindend gezag aan begeleidingsteams van cliënten met een lvb+

Omschrijving

Verbindend gezag is een effectieve manier om de vicieuze cirkel van machteloosheid te doorbreken in situaties met gewelddadig, zelfbeschadigend en grensoverschrijdend gedrag bij mensen zonder een verstandelijke beperking. Maar hoe pas je dit toe bij mensen met een verstandelijke beperking? Hoe leren we aan onze begeleidingsteams om niet alleen de oorspronkelijke interventies van Verbindend Gezag in te zetten, maar deze aan te passen aan de doelgroep waarmee ze werken? Wat hebben wij nodig om ons staande te houden in moeilijke situaties en hoe houd je vol met elkaar? Deze vragen stelden we ons zelf binnen Ipse de Bruggen.

Ipse de Bruggen is een organisatie die al meer dan 100 jaar ervaring heeft in de zorg voor kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. We dragen bij aan een goed leven van onze cliënten door de best mogelijke zorg, begeleiding en behandeling te bieden. Ons werkgebied ligt in de provincie Zuid-Holland.

Introductie
Het aantal cliënten van Ipse de Bruggen met een licht verstandelijke beperking en bijkomende complexe problematieken en/of zeer moeilijk verstaanbaar gedrag (lvb+) is de afgelopen jaren gegroeid. In meerdere teams werd het steeds vaker als een uitdaging ervaren om tot een goede relatie met de cliënten te komen, hun passende ondersteuning te bieden en om te gaan met moeilijk verstaanbaar gedrag. In sommige teams leidde dit tot handelingsverlegenheid en/of een gevoel van machteloosheid. Het interne kennisteam ‘Moeilijk verstaanbaar gedrag’ onderzocht of Geweldloos Verzet ook wel Verbindend Gezag (hierna verder aangeduid als Verbindend Gezag) een passende methodiek is voor deze teams. Enkele ervaringen binnen de organisatie, het verder verdiepen in de visie en methodiek en bepalen van hoeveel vraag er was om deze methodiek in te zetten, maakten dat in de zomer van 2023 gekozen is voor Verbindend Gezag als voorkeursmethodiek in de begeleiding van mensen met een lvb+ binnen Ipse de Bruggen. In 2024 en 2025 is er een trainersgroep opgeleid, door externe trainer Marieke van Rijn, bestaande uit begeleiders en gedragskundigen.

Trainen in een lokaal én gymzaal
Er is gekozen voor een uitgebreide training van negen dagdelen, verdeeld over een half jaar. Hiervoor is een reden: naast kennis over de interventies en het leren van de vaardigheden is de attitude die hoort bij Verbindend Gezag essentieel om interventies te laten slagen. In de training is hier veel ruimte voor ingebouwd. Het gaat namelijk om een basishouding, die in alles (zowel in je lichaam, als in je taal, als in je toon) uitstraalt dat je Verbindend Gezag begrijpt en volledig omarmt (Wiebenga & Bom, 2020). Een dergelijke attitude kan alleen ontstaan als je volledig wordt meegenomen in de materie, de gedachten en de achtergrond. Dit kan daarnaast niet zonder de betrokkenheid van de gedragskundige, zorgmanager én senior begeleider. Zij nemen volledig deel aan de training en het is belangrijk dat zij de visie blijven uitdragen naar het begeleidingsteam, ook na de training.