Hoe trauma onzichtbaar kan blijven bij jongeren met een lvb

Omschrijving

Mo’s verhaal: een jongen met een verborgen geschiedenis
Mo (20) is een jongen met een lvb die jarenlang op het Kamer Trainingscentrum van Levvel1 woonde en daar ook dagbesteding volgde. Hij leek een vrolijke jongen, die met grapjes moeilijke situaties uit de weg ging. Pas toen hij individuele therapie van Esther Bontekoe (Levvel) kreeg, durfde hij stukje bij beetje te vertellen over de traumatische gebeurtenissen in zijn jeugd. Alsof er in zijn hoofd een deurtje was opengezet. Maar hij vond het zichtbaar moeilijk om te delen, omdat hij dit zijn hele leven voor iedereen verborgen had gehouden.
Wat eerst niet opviel, viel nu opeens op zijn plek. Het blowen, de slaapproblemen, zijn negatieve zelfbeeld en zijn vermijdende gedrag: het bleek allemaal onderdeel te zijn van heftige, onverwerkte ervaringen. Het clowneske gedrag dat hij liet zien was zijn coping geworden, zodat niemand zou merken wat er werkelijk in hem omging.

Samen op zoek naar de juiste aanpak
Esther Bontekoe vertelt: ’Mo had in het verleden al EMDR gehad bij een andere instelling, maar dat had volgens hem alleen ’het topje van de ijsberg’ aangeraakt. Toen hij bij Levvel opnieuw openlijk over zijn ervaringen ging praten, kwamen ook steeds meer nieuwe herinneringen naar boven. Zelf kwam hij met zijn eigen diagnose complex trauma, nadat hij hier filmpjes over had gezien op TikTok en YouTube. In overleg met de betrokken Kinder- & Jeugdpsychiater, hebben we een CAPS-CA afgenomen, die dit bevestigde.’ Omdat Mo geen vertrouwen had in weer een EMDR-therapie, adviseerde Levvel’s kennisnetwerk Trauma & Gehechtheid2 om te starten met TF-CBT (trauma-focused cognitive behavioral therapy) met een traumatherapeut. Daarin schrijft de jongere het eigen traumaverhaal op en leest dit voor aan iemand uit diens netwerk. Voor Mo bleek dat ingewikkeld: hij wilde dit verhaal met niemand uit zijn omgeving delen. Daarom sprak Esther met hem af dat hij dit met haar kon doen.

Maatwerk, geduld en samenwerking
Traumatherapeut Semra Tunc werkte tijdens het traject nauw samen met Esther Bontekoe. Het traject vergde van hen veel geduld, samenwerken en creativiteit. Mo had een sterke neiging tot vermijden: hij blokkeerde, raakte overstuur of stopte met schrijven, zodra de herinneringen te dichtbij kwamen of te intens werden. Ook voor de therapeuten was het een uitdaging: Semra Tunc had geen ervaring met jongeren met een lvb en Mo had, zoals hij zelf zei, ’een bijzondere gebruiksaanwijzing’. Daarom pasten ze de behandeling aan op Mo’s tempo en mogelijkheden.