PTSS aanpakken bij mensen met een lvb: NET als waardevolle behandeloptie

Omschrijving

Sharon is een 28-jarige vrouw functionerend op een zwakbegaafd niveau. Ze woont met haar vriend in een eigen appartement. Ze heeft geen betaald werk, volgt geen dagbesteding en heeft al langere tijd zorg in de vorm van ambulante begeleiding en behandeling. Bij Sharon is er een vermoeden van persoonlijkheidsproblematiek. Sharon geeft bovendien aan veel last te hebben van oplopende spanning, nachtmerries en achterdocht naar alle mannen in haar leven. Ook heeft Sharon meerdere traumatische gebeurtenissen in haar leven meegemaakt.

Trauma en PTSS
Een traumatische gebeurtenis is een heel ingrijpende ofwel schokkende gebeurtenis. Wat voor iemand traumatisch is, verschilt per persoon. Als het meemaken van een traumatische gebeurtenis psychische en/ of lichamelijke klachten geeft, kan er sprake zijn van een Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS). De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR) omschrijft een traumatische gebeurtenis als blootstelling aan een feitelijke of dreigende dood, ernstige verwonding of seksueel geweld. Het gaat zowel om gebeurtenissen die de cliënt zelf heeft meegemaakt, waarvan de cliënt persoonlijke getuige is geweest als om het horen over een traumatische gebeurtenis die een ander is overkomen. De symptomen die iemand laat zien met PTSS zijn onder te verdelen in vier clusters: herbeleving, vermijding, verhoogde waakzaamheid en negatieve veranderingen in denken en voelen.
Mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) maken vaker traumatische gebeurtenissen mee dan mensen zonder een lvb (Keesler, 2020). Het verwerken van traumatische gebeurtenissen is voor mensen met een lvb extra uitdagend vanwege beperkingen in hun cognitieve en adaptieve vaardigheden (Mevissen & Didden, 2025). Doordat mensen met een lvb traumatische gebeurtenissen en de gevolgen daarvan minder adequaat verwerken, bestaat er een grotere kans op het ontstaan van psychische klachten of zelfs stoornissen zoals PTSS (Wigham & Emerson, 2015).
Bij Sharon is er ook sprake van PTSS. Naar aanleiding van haar klachten werd een psychologisch onderzoek verricht, waarna de diagnose werd gesteld. Sharon zocht al eerder hulp om haar PTSS-klachten te verminderen. Ze heeft een paar jaar geleden Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) gehad. Daarover vertelt ze ’EMDR werkte niet voor mij, ik werd afgeleid door de lamp die scheef stond, ik kon niet gefocust blijven tijdens EMDR. Ik verloor mijn interesse.’ EMDR werkte niet, maar Sharon wilde graag vermindering van haar klachten.